Trong các ngôi nhà truyền thống Cơtu, nhà moong thể hiện rõ nét phong tục, tập quán của cộng đồng dân cư này.
Bên cạnh ngôi nhà ở truyền thống, người Cơtu còn làm thêm một ngôi nhà nữa nằm bên cạnh hoặc phía trước ngôi nhà sàn của mình để nghỉ ngơi, vui chơi, tiếp khách, ăn uống khi có dịp lễ hội và cũng là nơi gặp gỡ, hẹn hò của đôi lứa. Nó thực sự là “ngôi nhà để chơi” của mỗi gia đình. Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng có nhà moong mà còn tùy vào điều kiện kinh tế, số lao động trưởng thành, diện tích, không gian nơi cư trú. Có một vài gia đình không đủ sức để cất nhà moong nhưng có thế đất đẹp, người ta làm cái sạp tre đơn sơ để hóng gió, nghỉ ngơi sau những lúc nương rẫy mệt nhọc. Một khu vườn rộng rãi, từ trên cao nhìn xuống, gần mặt đường là điều kiện lý tưởng để bố trí ngôi nhà moong của gia đình.
Kiến trúc nhà moong rất phong phú, bởi nó được mô phỏng, cải biên từ nhiều kiểu nhà truyền thống của người Cơtu như nhà sàn để ở hằng ngày, nhà làng, nhà kho, nhà rẫy... Đôi lúc nó lại giống với ngôi nhà ở thu nhỏ với nhiều hàng cột và mái hình mu rùa; có khi lại giống với ngôi nhà làng (gươl) với mái cao, hơi giống nhà rông Tây Nguyên; hoặc như bản sao của choong gươl, nhà làng của cư dân Cơtu vùng thấp với mái hình chóp nón. Trong các kiểu nhà ấy, có lẽ đặc sắc nhất là kiểu nhà moong một cột, mái hình chóp nón với chiếc cầu thang nhỏ để lên xuống giống như kho lúa của nhiều dân tộc vùng Trường Sơn - Tây Nguyên.
Nhà moong là những công trình nghệ thuật kiến trúc quý giá của tộc người Cơtu. Những ngôi nhà ấy có vai trò hết sức quan trọng trong đời sống sinh hoạt, lao động sản xuất, săn bắn, hái lượm của đồng bào. Ngày nay, cùng với nhà làng, những ngôi nhà truyền thống độc đáo như nhà moong, nhà sàn truyền thống được phục hồi, phục vụ cho cuộc sống dân dã của người miền núi và những làng bản còn bảo tồn những ngôi nhà như thế là điểm dừng chân không thể bỏ qua của du khách khi tham quan, khám phá văn hóa của các dân tộc thiểu số.
Theo Báo Quảng Nam
Bên cạnh ngôi nhà ở truyền thống, người Cơtu còn làm thêm một ngôi nhà nữa nằm bên cạnh hoặc phía trước ngôi nhà sàn của mình để nghỉ ngơi, vui chơi, tiếp khách, ăn uống khi có dịp lễ hội và cũng là nơi gặp gỡ, hẹn hò của đôi lứa. Nó thực sự là “ngôi nhà để chơi” của mỗi gia đình. Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng có nhà moong mà còn tùy vào điều kiện kinh tế, số lao động trưởng thành, diện tích, không gian nơi cư trú. Có một vài gia đình không đủ sức để cất nhà moong nhưng có thế đất đẹp, người ta làm cái sạp tre đơn sơ để hóng gió, nghỉ ngơi sau những lúc nương rẫy mệt nhọc. Một khu vườn rộng rãi, từ trên cao nhìn xuống, gần mặt đường là điều kiện lý tưởng để bố trí ngôi nhà moong của gia đình.
Kiến trúc nhà moong rất phong phú, bởi nó được mô phỏng, cải biên từ nhiều kiểu nhà truyền thống của người Cơtu như nhà sàn để ở hằng ngày, nhà làng, nhà kho, nhà rẫy... Đôi lúc nó lại giống với ngôi nhà ở thu nhỏ với nhiều hàng cột và mái hình mu rùa; có khi lại giống với ngôi nhà làng (gươl) với mái cao, hơi giống nhà rông Tây Nguyên; hoặc như bản sao của choong gươl, nhà làng của cư dân Cơtu vùng thấp với mái hình chóp nón. Trong các kiểu nhà ấy, có lẽ đặc sắc nhất là kiểu nhà moong một cột, mái hình chóp nón với chiếc cầu thang nhỏ để lên xuống giống như kho lúa của nhiều dân tộc vùng Trường Sơn - Tây Nguyên.
Nhà moong là những công trình nghệ thuật kiến trúc quý giá của tộc người Cơtu. Những ngôi nhà ấy có vai trò hết sức quan trọng trong đời sống sinh hoạt, lao động sản xuất, săn bắn, hái lượm của đồng bào. Ngày nay, cùng với nhà làng, những ngôi nhà truyền thống độc đáo như nhà moong, nhà sàn truyền thống được phục hồi, phục vụ cho cuộc sống dân dã của người miền núi và những làng bản còn bảo tồn những ngôi nhà như thế là điểm dừng chân không thể bỏ qua của du khách khi tham quan, khám phá văn hóa của các dân tộc thiểu số.
Theo Báo Quảng Nam
Nhận xét
Đăng nhận xét