Thành phố Machu Picchu – di sản để lại của người Inca

Machu Picchu nằm tại Thung lũng Urubamba tại đất nước Peru, là một thành phố phế tích của người Inca bị thế giới bên ngoài lãng quên từ nhiều thế kỷ. Năm 1911, thành phố này đã gợi lên sự chú ý của thế giới nhờ nhà khảo cổ học Hiram Bingham. Người ta cho rằng, Machu Picchu không phải là một thành phố thông thường, mà là một thị trấn làm nơi nghỉ dưỡng của giới quý tộc Inca.

Machu Picchu, một khu thành hùng vĩ được xây cao sừng sững trên một đỉnh núi biệt lập.

Bằng chứng khảo cổ học cho rằng thành phố này được bắt đầu từ khoảng năm 1440, thời kỳ hưng thịnh nhất của đế chế Inca. Nó bị bỏ hoang khi đế chế sụp đổ trước sự xâm lược của người Tây Ban Nha vào năm 1533. Trải qua nhiều thế kỷ, rừng rậm đã bao bọc thành phố khiến nó không thể bị nhìn thấy dù nằm ở độ cao 2.450 m so với mực nước biển.

Machu Picchu rộng khoảng 1.400m2, quanh năm bị mây mù che phủ. Thành phố này được xây dựa vào núi, 3 mặt giáp với sông nên tựa như không có đường lên. Vị trí của nó rất lý tưởng cho việc phòng thủ nhờ những dãy núi hiểm trở và vách đá dựng đứng bao quanh. Con đường zigzag từ Aguas Calientes là con đường duy nhất để đến Machu Picchu.

Con đường zigzag duy nhất lên Machu Picchu từ Aguas Calientes.

Các công trình tại Machu Picchu đều được người Inca xây dựng bởi những bức tường đá mà không dùng vữa. Những viên đá kích thước đều nhau, được gọi là đá khối, theo đó những khối đá được cắt để có thể được ghép vào nhau thật chặt mà không cần tới vữa. Nhiều mối nối còn hoàn hảo tới mức thậm chí không thể lách một lưỡi dao vào giữa các phiến đá. Các bức tường đá xây nơi công cộng nặng hàng tấn. Chân tường được đục trực tiếp trên tầng đá. Di chỉ bãi khai thác đá rộng 30.000m2 có thể chứng minh không ít nguyên liệu bằng đá được vận chuyển từ đâu đó đến, và có thể được kéo lên núi bởi sức người và đòn bẩy cứng…Tuy nhiên đó chỉ là phỏng đoán do người Inca không có chữ viết nên họ không để lại bất cứ tài liệu nào nói về việc đưa vật liệu lên độ cao bằng cách nào cũng như việc xây dựng hoàn chỉnh Machu Picchu.

Hầu hết các kiến trúc trong thành đều xếp bằng đá không dùng vôi vữa.

Machu Picchu chỉ cung cấp đủ chỗ ở cho khoảng vài trăm người, chứ không phải hàng nghìn người như những thành phố điển hình của người Inca.Thành phố được chia thành ba khu vực lớn: Khu vực linh thiêng, Khu vực dân chúng, ở phía nam, và Khu của các Thầy tu và Tầng lớp quý tộc (khu hoàng gia).

Trong thành có rất nhiều kiểu kiến trúc như: miếu thần Mặt trời, tế đàn, cung vua, dinh thự quý tộc, nơi ở của dân thường hoặc nô lệ, phường nghề, chợ,... Có một số gian phòng giao nhau giống như mê cung, vào thì dễ, quay ra thì khó. Nhưng có một đặc điểm, các gian phòng đều được xây lọt giữa núi trong đó có hàng trăm cột đá tự nhiên hoàn hảo, dễ dàng cho việc tu sửa và thuận tiện cho người ở.

Công trình nổi bật nhất tại Machu Picchu là Intihuatana (Cột mặt trời) gồm một tảng đá đặt trên bệ đá có kích thước bằng một cây đàn piano. Vào các ngày đông chí và hạ chí, khi mặt trời xuất hiện ít nhất trong ngày, các thầy tu sẽ làm lễ ở Cột mặt trời để cầu mặt trời không đi mất.

Cột mặt trời để cầu mặt trời không đi mất.

Thành phố Machu Picchu một trong những điểm du lịch nổi tiếng nhất của Peru. Phế tích này mới được xếp vào danh sách 7 kỳ quan của thế giới đương đại. Đã có lúc, thời tiết khắc nghiệt khiến khu Machu Picchu phải tạm ngừng hoạt động du lịch vì mưa lớn và sạt lở đất bao quanh khu này. Nhưng chính phủ Peru rất quan tâm và đã nhanh chóng để Machu Picchu trở lại với du khách.

Lưu ý: Tất cả các chuyến đi tới Machu Picchu đều xuất phát từ Cusco, có một đường bay nội địa từ Lima dẫn tới Cusco, hay đường bay quốc tế từ La Paz, tại Bolivia. Từ Cusco, mất 3,5 tiếng đi tầu hỏa du lịch để đến Machu Picchu. Thông thương, khách du lịch bắt tàu tới Machu Picchu vào buổi sáng, khám phá khu di tích trong vài giờ và quay trở lại Cusco vào buổi chiều.

Hiện số lượng du khách viếng thăm Machu Picchu ngày càng gia tăng, đe dọa làm xuống cấp trầm trọng di sản thế giới này. Viện Văn hóa quốc gia Peru đã triển khai dự án tổng thể nhằm bảo vệ khu phế tích Macchu Picchu. Theo đó, bao gồm việc tăng phí vào di tích đối với khách du lịch nước ngoài, giới hạn chỉ 2.500 lượt khách đến thăm hàng ngày...