Ý nghĩa chính trong đường nét thiết kế chùa Vĩnh Phước làng Lý Hòa

Chùa Vĩnh Phước được thiết kế theo tin thần “Lý Hòa” là nét văn hóa đạo đức truyền thống của người Việt.

Trước đây gần 5000 năm người Việt đã cho rằng tạo Thiên lập Địa bởi âm dương hòa hiệp, sanh hóa muôn loài cũng bởi một chữ Hòa. Vì thế người Việt có tính ngưỡng thờ Trời, được cho là đấng tối cao đã sinh ra vũ trụ muôn loài. Người Việt thường nói “Mẹ tròn, con vuông” nghĩa là Trời tròn, Đất vuông hay mọi sự hoàn hảo tốt đẹp.

Người Việt còn tin rằng “thác là thể phác, còn là tinh anh”nên có tục thờ cúng Ông, Bà, Cha, Mẹ và các đấng anh hùng hào kiệt có công với nước.

Cho đến khoảng hơn 2000 năm trước, lần lượt các tôn giáo mới xuất hiện gồm: Phật giáo, Lão giáo và Nho giáo. Người Việt đã tiếp thu chuyển hóa các tôn giáo đó cho hòa hợp với văn hóa bản địa, tạo thành một quan điểm độc đáo đó là’Tam giáo đồng nguyên’ hay “Tam giáo nhất lý”.

Tam giáo tuy hình thức ở đời có khác nhau nhưng lại hỗ trợ cho nhau trong công việc giáo hóa cho dân chúng – Tam giáo như cái vọc ba chân, là cái thế vững chăc cho tâm hồn, là kim chỉ nan cho cuộc sống trong các mối quan hệ rang buộc cá nhân, gia đình, xã hội, quốc gia và quốc tế.

Tư tưởng chủ đạo hình thành đường nét chính của chùa Vĩnh Phước là chân lý của sự hòa hợp: Thiên, Địa, Nhân, ( Trời, Đất, Người)

Ý nghĩa một số đường nét chính

1, Chữ Nhân 人: Con người là chủ thể chính mà đức Phật Thích Ca đã đề cập đến trong giáo lý của Người. Đức Phật khẳng định “mỗi người là một vị Phật sẽ thành”

Bốn chữ nhân ở bốn mặt tiền của chùa tạo thành mái chùa có mặt bằng hình vuông, biểu tượng cho tứ đại “Đất, Nước, Lữa, Gió” là bốn yếu tố cũa hòa hợp thành mọi sự vật hữu hình. Mỗi mặt có một cửa kính hình tròn, biểu tượng cho chữ “Không” (Tứ Đại là Không nên trông đừng chấp !).

Bốn Chữ Nhân 人bốn mặt tiền

- Hai cạnh cao của mái chùa cắt nhau thành hình chữ thập của chữ Vạn 卐 Biểu tượng của Phật Pháp – Chữ Vạn như cái chong chóng có thể quay theo chiều kim đồng hồ hay quay ngược lại nhưng tâm của nó không đổi. Cái tâm này gọi là Trung Đạo.

Trung là nguồn cội nhân sanh

Không chênh, không đảo, chung quanh quy về.

- Ngay giữa tâm mái nhà là tháp nhọn có chín đĩa tròn biểu tượng cho chín tầng trời. Trên cùng là 1 bóng đèn tròn biểu tượng cho ngọn Tâm Đăng của người đắc đạo thấu suốt các tầng trời.

2. Chữ Nhất

: Là số một thuần dương biểu tượng cho Trời (Thiên) ở cả bốn mặt tiền.

Đây là mái bằng chính của chùa. Cả hệ mái của chùa được chống đỡ bởi tám tụ cột tròn

Bề ngoài tam giáo tuy có nhiều điểm khác biệt, nhưng về cốt tủy ba nền tôn giáo này chẳng khác nhau

Mái bằng chính của chùa chữ Nhất

- Nho giáo nói: Chấp trung quán nhất

- Lão giáo nói: Thủ trung đắc nhất

- Phật giáo nói: Bảo trung quý nhất

Đó là Tam giáo nhất lý, chân lý nhất tâm – các vị đắc đạo đã nói:

- “Hiểu Một thì rõ hàng ngàn, lầm một thì sai hàng vạn. Nếu có ai nắm giữ được Một này thì xem như đã giải quyết xong tất cả. Đây chính là diệu thuật ngộ đạo vậy”.

- “Con người giữ được cái đạo trung thì lĩnh tâm mới thuần nhất mà soi sáng lòng mình hầu dìu độ đến chỗ vận thiên tận mỹ”

- “Tự thấy nhất tâm là cội góc của niết bàn, là yếu môn vào đạo, là tông của 12 bộ kinh, là tổ của chư Phật ba đời”.

- “Vạn lý giai do đắc nhất thành”.

3. Nền Đất (Địa) : Cửa chùa được nâng cao bởi ba lớp bồn hoa, biểu tượng cho ba tinh hoa BI, TRÍ, DŨNG của người Phật tử.

Nền Đất (Địa)

- Có bốn lối lên chùa biểu tượng cho TỨ VÔ LƯỢNG TÂM: TỪ, BI, HỶ, XẢ.

- Ở lối lên có tám bóng đèn tròn biểu tượng cho cái tâm viên giác của các vị Phật Tổ ở bốn, phương, tám hướng đã qua đang soi đường cho các nhân sanh bước đi đến chỗ an vui, hạnh phúc.

Ba lớp bồn hoa BI, TRÍ, DŨNG

4. Tám cột tụ chính: Liên kết tam tài (Thiên, Địa Nhân) biểu tượng cho BÁT CHÁNH ĐẠO, là yếu lý của Phật giáo:

1- Chánh Kiến 2- Chánh Tư Duy

3- Chánh Ngữ 4- Chánh Nghiệp

5- Chánh Mạng 6- Chánh Tinh Tấn

7- Chánh Niệm 8- Chánh Định

Tám cột tụ chính

Chính những công phu chuyên cần thực hành bát chánh đạo mà hành giả đạt đến mức chí thiện, chí mỹ chứ không phải nhờ vào vái van, cầu nguyện hay cúng khiếng một năng lực ngoại lai nào.

5. Cửa Không: Cửa vào chính có hình vuông biểu tượng cho Đất, trong là hình tròn biểu tượng cho Trời, ở giữa là tay nắm tròn biểu tượng cái tâm trống Không của Người – Nơi đây nói lên “Lý Hòa” sự hòa hiệp của Tam Tài: Thiên, Địa, Nhân.

- Thấy được tâm Không là trông thấy Phật

- Bước vào cửa Không hết trông thấy khổ

- Tam giáo là một, cùng tột tâm Không

Cửa Không

6. Hình tròn một mắt, một tai: Ở hai bên lối vào chính biểu tượng cho pháp hành cốt tủy của Phật đạo
" Nhất tâm nghe, thấy, ngay đấy thấy Phật"

Đạo Phật là một triết học thực dụng, áp dụng trong đời sống hằng ngày. Muốn xã hội tốt đẹp thì chính mỗi người phải tự chỉnh sửa mình thành tốt đẹp trước.

Hình tròn một tai

Hình tròn một mắt

Phật dạy tu thân để phát triển cái thiện tính có sẵn trong lòng mình thì mới có cuộc sống hạnh phúc. Khi mỗi con người có sự hòa hợp của Tam Bửu: Tinh, Khí, Thần (Lý Hòa) sẽ đưa đến gia đình hòa thuận, xã hội đoàn kết, thương yêu, chia sẻ (Bố Trạch), quốc gia ổn định, phát triển, thế giới hòa bình an vui lâu dài (Quảng Bình). Đó là Cực Lạc hay Niết Bàn tại thế này vậy!.