Phố chợ Đồng Văn

 - Du ngoạn Hà Giang, mọi người thường nói nhiều về Cao nguyên đá Đồng Văn, mùa hoa tam giác mạch, cột cờ Lũng Cú và ruộng bậc thang Hoàng Su Phì...Với nhóm chúng tôi, dừng chân ở phố chợ Đồng Văn là khoảng thời gian lý thú với nhiều kỷ niệm đẹp về một thị trấn vùng cao lặng lẽ.

Sau chuyến đi dài hơn 400km từ Hà Nội, đến tối mịt xe mới tới thị trấn Yên Minh. Sáng hôm sau, từ Yên Minh nhìn lên hướng Đồng Văn, bình minh ửng hồng trên chập chùng dãy núi đá cao ngất, hệt như một bức tranh sơn thủy cực kỳ hùng vĩ. Từ đây mới bắt đầu chuyến hành trình đường núi lạ lùng, hấp dẫn và nhiều đoạn không kém phần mạo hiểm.

Từ Yên Minh nhìn lên phía Đồng Văn

Bạn chắc đã quen với những đoạn đường đèo Tây Nguyên, những dãy núi miền Trung ven biển hoặc đường lên Sa Pa nhiều lúc mây giăng ngang đường. Cũng núi cũng đèo, nhưng chỉ ở cung đường lên Đồng Văn này, du khách mới thực sự choáng ngợp giữa vô vàn núi đá sừng sững, vô vàn đỉnh núi nhọn hoắt tiếp nối nhau. Đường xe chạy nhỏ xíu, len lỏi giữa vách đá và bờ vực có chỗ sâu hút cả ngàn mét. Thật khó quên tiếng máy xe rù rù chạy chậm lên cao suốt cung đường, nhiều đoạn ngoằn ngoèo khó đi, cả giờ chưa được 20km.

Bao nỗi căng thẳng dọc đường chợt lắng xuống khi du khách đặt chân đến Đồng Văn. Lặng lẽ như nhiều phố nhỏ vùng cao phía Bắc, nhưng trung tâm thị trấn Đồng Văn có khu phố chợ xưa cũ, nhà lồng chợ, những ngôi nhà trong phố với mái ngói rêu phong có từ cả trăm năm nay.

Mái ngói rêu phong phố chợ Đồng Văn

Từ trên cao nhìn xuống, phố chợ Đồng Văn gợi nhớ bóng dáng phố cổ Hội An hoặc khu phố xưa Hà Nội. Nhưng điểm độc đáo là bóng dáng đó lại được thấy ở đây, một thị trấn vùng cao xa xôi tách biệt, vào những năm tháng ở thế kỷ trước càng heo hút, từ các thị trấn dưới xuôi phải đi cả tháng trời mới đến được đây.

Ba khu nhà lồng chợ bố trí hình chữ U ôm lấy sân chợ, dưới mái ngói âm dương là hàng chục cột đá vững chắc. Hai đầu hồi mỗi nhà lồng là cửa cuốn vòng cũng bằng đá ám khói đen bóng. Khói của không biết bao nhiêu bếp nấu những chảo thắng cố sôi sục trong các phiên chợ xưa. Người Tày, người Mông từ các bản xa trên núi đá xuống chợ phiên mua bán, tụ hội. Quanh chợ, hai dãy phố cổ chạy vào sát chân núi. Dưới vách đá thẳng đứng, mái phố âm dương cao thấp những ngôi nhà hai tầng, ngày phiên chợ, ngày lễ thấy treo đèn lồng đỏ. Được biết từ cuối thế kỷ 19 khi chiếm đóng vùng này, người Pháp đã quy hoạch toàn bộ thị trấn trong đó có khu phố cổ còn lại đến nay.

Cuối phố chợ có một căn nhà kiểu dinh thự cũ của người Mông, ba vòm cửa nổi bật trên màu gạch trần nâu đỏ nhạt, nay là quán Café Phố Cổ. Đi vào khoảng sân vuông bên trong chính giữa nhà, lên tầng gác ra hàng hiên trước, du khách thư thả ngồi xuống sàn gỗ bên ly café nóng giữa tiếng nói cười của đám bạn trẻ dã ngoại, ngắm nhìn toàn cảnh phố chợ. Chen giữa nhiều ngôi nhà đã xây mới, vẫn còn những ngôi nhà xưa, cửa gỗ, tường đất nện dày, mặt trước tầng trên có hàng lan can, cùng kiểu nhà người Hoa vùng Quảng Tây, Vân Nam bên kia biên giới.

Nhà trong phố cổ

Nhà cổ nền cao, bậc đá có từ đầu TK20

Ẩm thực phố chợ Đồng Văn khá độc đáo. Du khách dễ dàng thưởng thức đặc sản vùng cao Hà Giang trong những quán ăn bình dân: gà đen H’Mong, trám kho cá suối, xôi ngũ sắc, cháo ấu tẩu. Một bữa cơm bình thường trong quán cũng có cách trình bày ngon mắt: canh măng chua, thịt heo quay chấm mắc mật, trái bí non luộc xắt ra như trái cam, xá xíu, đậu luộc, và thịt kho tàu xếp lớp như những múi bưởi. Du khách nâng ly rượu ngô khai vị để nhớ một lần gặp mặt trên thị trấn cao nguyên đá vùng cực Bắc.

Bữa cơm Đồng Văn

Đồng Văn luôn là điểm dừng chân để du khách từ đây đi thăm Cột cờ Lũng Cú hoặc cùng vượt lên đỉnh Mã Pí Lèng cheo leo trên đèo cao 1800m, cảnh quan hết sức hùng vĩ của Con đường Hạnh Phúc sang Mèo Vạc.

Giữa phố chợ Đồng Văn, bạn có thể bắt gặp các cô gái dân tộc tươi cười, hồn nhiên mến khách, giúp du khách giữ lại kỷ niệm đẹp nơi phố chợ vùng cao xa xôi.